Projekt Sustainable Fashion Design 2024: Święto mody odpowiedzialnej (2024)

Już 19 maja w Warszawie rozpocznie się Sustainable Fashion Week, czyli wydarzenie, które stawia modę na pierwszym planie. Jednak nie tę widzianą tylko jako suma trendów, logo i pokazów. Będzie to bowiem święto mody odpowiedzialnej, która zaprasza do wielokulturowego spotkania, wypowiada się na temat tożsamości, wspólnotowości i praw człowieka, a także działa jak terapia.

Wspomniany tydzień mody będzie zwieńczeniem trzymiesięcznego programu Sustainable Fashion Design zorganizowanego przezFundację KRAINAoraz International Organization for Migration (IOM). To program skierowany do projektantów z Białorusi, Ukrainy i Polski, którzy w jego ramach stworzą wyjątkową kolekcję. Sustainable Fashion Design obejmuje zajęcia praktyczne, warsztaty inspiracyjne i psychologiczne, wizyty studyjne w atelier projektantów, sesje zdjęciowe oraz finałowy pokaz, podczas którego uczestnicy zaprezentują swoje projekty.

Główną pomysłodawczynią programu Sustainable Fashion Design jest Karolina Sulej, pisarka (autorka m.in. reportażu„Rzeczy osobiste. Opowieść o ubraniach w obozach koncentracyjnych i zagłady”), antropolożka kultury, podcasterka i aktywistka Fundacji KRAINA. Mentorem nadzorującym proces tworzenia kolekcji i wspierającym uczestników na każdym jego etapie jest Michał Szulc – projektant, wykładowca i dyrektor Instytutu Ubioru łódzkiej Akademii Sztuk Pięknych.

Inny sposób myślenia o modzie

–Pragnęliśmy stworzyć projekt społecznie zaangażowany, traktujący modę jako narzędzie komentarza do naszej rzeczywistości i budowania tożsamości oraz wyraz tego, jak bardzo jest ona złożona– tłumaczy Karolina Sulej. –Chcieliśmy, by język mody wyszedł poza swoją branżę i został w końcu doceniony jako polityczny i społecznie istotny sposób upominania się o prawa i dobrostan człowieka, o ekspresję indywidualną i grupową. Naszym drugim celem jest rekonstrukcja wizerunku mody odpowiedzialnej. Chcemy pokazać, że moda etyczna oznacza inny sposób myślenia o modzie w ogóle – nie tylko inne materiały czy procesy. I że odpowiedzialna moda to moda intrygująca, atrakcyjna i radykalnie autorska.

Szulc uważa Sustainable Fashion Design za projekt unikalny i wartościowy pod wieloma względami. –Podstawą jest kreatywne wykorzystanie ubrań z drugiego obiegu, resztek tkanin i innych surowców. I nie byłoby w tym niczego niezwykłego – tematupcyclingujest w modzie intensywnie obecny już od jakiegoś czasu – gdyby nie to, że większa część naszej projektanckiej grupy mierzy się z nim po raz pierwszy –wyjaśnia.– Dodatkowe utrudnienie stanowi świadomość, że wiele rozwiązań jest już znanych i stosowanych. Staramy się więc wspólnie znajdować pomysły oraz techniki, które sprawią, że powstaną naprawdę nowatorskie i autorskie faktury oraz materiały. Ciekawi mnie również współpraca z osobami, które w większości nie studiowały mody, nie brały udziału w kursach projektowania, a najczęściej zajmowały się nią hobbystycznie lub technicznie.

Uczestników programu Sustainable Fashion Design wyłoniono podczas rekrutacji. –Opracowaliśmy specjalny kwestionariusz– mówi Karolina. –Sprawdzał, w jakim momencie kariery jest dana osoba, co potrafi, jak postrzega siebie i modę w przyszłości.

Patchwork osobowości

Zgłoszeń przyszło około setki, wybrano 18 uczestników. Osiem osób pochodzi z Ukrainy, pięć z Białorusi, jedna z Etiopii i cztery z Polski. –Bo rekrutację otworzyliśmy też dla Polaków, tak by nie tworzyć migranckiej bańki– wyjaśnia Sulej. –Pragniemy się wzajemnie inspirować i rozwijać jako osoby twórcze.

Grupa jest bardzo zróżnicowana. Znalazła się w niej m.in. Irina, hafciarka z Białorusi. Jest Olga z Ukrainy – mistrzyni patchworku, a także Marta, seniorka z Warszawy, która całe życie szyła hobbystycznie. Są też Daniło i Anastazja – oboje uczęszczają w Polsce do technikum odzieżowego. Do programu dostały się również 20-latki, jak pochodzącaz Białorusi Sonia, która w Ukrainie z sukcesami prowadziła markęstreet fashion.

– Kilka osób w swoich krajach było w trakcie studiów mody lub po dyplomie i tutaj starają się nadal rozwijać w obranym kierunku, na przykład Natalia z Charkowa– opowiada pomysłodawczyni. –Z kolei Duvain pracuje już w Polsce jako stylistka. Są też influencerzy specjalizujący się w modzie odpowiedzialnej, choćby Yana, która regularnie pokazuje na swoim Instagramie bez_dushna(ponad 200 tys. obserwatorów),jak tworzyć wspaniałe rzeczy z resztek.

W programie Sustainable Fashion Design udział bierze także projektantka z Etiopii.– Lina zjawiła się u nas dzięki Polskiemu Forum Migracyjnemu, z którym współpracowaliśmy przy projekcie emancypacji migrantek– tłumaczy Karolina Sulej.– Bardzo zależy jej na tym, by mogła kontynuować w Polsce działalność projektancką i tworzyć kolekcje inspirowane kulturowym dziedzictwem jej kraju, który tutaj, z tej perspektywy, jest zupełnie nieznany.

Moda jakostatement, terapia, źródło otuchy

Michał Szulc podkreśla, że – niezależnie od umiejętności uczestników – traktuje ich jak profesjonalistów. Mówi, że spotkania pełne są opowieści wykraczających daleko poza kontekststrictezwiązany z branżą modową. – Ładunek emocjonalny rozmów i historii będących inspiracjami do poszczególnych sylwetek oraz realizacji jest ogromny i cenny– zaznacza. –Świadczą o tym, że moda to nie tylko funkcja ochronna i użytkowa. To również wypowiedź, nośnik energii i emocji, a także statement polityczny.

Dla większości uczestników zmuszonych uciekać ze swoich krajów udział w programie jest również formą terapii. Swoje traumy dosłownie przeszywają w projekty modowe.

–Jedna z uczestniczek, Hanna, pracuje nad szatą z pozoru przypominającą piękną, ale zwyczajną suknię ślubną– zdradza Karolina. –Kreacja będzie jednak wyszywana imionami wszystkich matek i dzieci, które zginęły w wojnie w Ukrainie. Trudno o hamowanie emocji przy takiej pracy.

Pomysłodawczyni Sustainable Fashion Design wyznaje, że podczas spotkań i warsztatów z projektantami nie brak wzruszeń. –Staramy się dawać sobie nawzajem poczucie bezpieczeństwa i napawać otuchą– mówi. –To nie jest projekt, w którym rywalizujemy. Wszyscy pomagamy sobie przez to przejść zarówno na poziomie merytoryki modowej, jak i zwyczajnie, po ludzku. IOM oraz jego doświadczeni psycholodzy i terapeuci czuwają gotowi pomóc w każdej potrzebie.

Zwieńczeniem programu Sustainable Fashion Design będzie pokaz mody. –Punktem wyjścia do stworzenia każdej kreacji są fotografie w jakiś sposób ważnedla uczestników– mówi Szulc. –Wspólnie pracujemy więc nad ubraniem, które stanowi transpozycję emocji, doświadczeń i przeżyć. Dla wielu osób udział w pokazie i sesji zdjęciowej będzie również czymś nowym. Ale najistotniejsze wydaje się poczucie tworzenia czegoś wspólnie, w atmosferze, która choć na chwilę pozwoli zapomnieć o doświadczeniach związanych z wojną w Ukrainie czy prześladowaniami politycznymi w Białorusi. Wierzę, że to poczucie wspólnoty nie skończy się wraz z programem, a nawiązane relacje pozwolą wspólnie tworzyć kolejne projekty.

Ukoronowanie projektu

Pokaz odbędzie się 24 maja w Centrum Rozwoju Przemysłów Kreatywnych w Warszawie. Podczas prezentacji wystąpi chór Spievy z-pad Mosta złożony z Białorusinek wykonujących biały śpiew. Artystki wystąpiły m.in. podczas protestu po brutalnym zamordowaniu białoruskiej migrantki Lizy w Warszawie. Częścią pokazu będzie również teatr cieni, za który odpowiada Lena Shtyk Bozhko, białoruska performerka i reżyserka teatralna. Jak podkreśla pomysłodawczyni Sustainable Fashion Design, show będzie utrzymane w nowoczesnym duchu, ale z wyraźnym stemplem tradycji.

Pokaz poprzedzą panele dyskusyjne i wydarzenia wokół tematu różnorodnych właściwości dzisiejszej mody.–Porozmawiamy o zdrowiu psychicznym i społecznym, o tym, jak spróbować okiełznać kapitalizm, a także o tym, jak moda może czerpać z kultury bez nieuprawnionegoprzywłaszczania cudzych tożsamości– wymienia Sulej. –To trudne, ale szalenie ważne i aktualne zagadnienia.

W Sustainable Fashion Design zaangażowali się także projektanci, m.in. Tomasz Ossoliński,Vanda Nowaki Anna Orska. Podczas spotkań warsztatowych Ossoliński zachęcał uczestników do autentyczności, nawiązywania w swoich projektach zarówno do osobistych historii, jak i dziedzictwa kulturowego. –Tomek apeluje, by mówili wprost, że pochodzą z prowincji, że prosili babuszkę, by pokazała, jak wykrajać formę, by dali sobie prawo do wzruszeń folklorem swojego kraju, słabości do rzeczy mogących uchodzić za tandetne czy anachroniczne –opowiada Karolina.– Ta autorskość bardzo do nich przemawia.

A co potem, gdy Sustainable Fashion Design już się zakończy? –Zostaną u nas maszyny, na których pracują uczestnicy, toteż zamierzamy stworzyć rodzaj co-worku szwalniczego –zdradza pomysłodawczyni.– Będziemy powoli tworzyć szwalnicze przedsiębiorstwo społeczne. Planujemy nie tylko mikrokolekcje, lecz także duże zamówienia realizowane wspólnie z partnerami. Tym samym damy zatrudnienie osobom migranckim, które chcą u nas zarabiać, oraz miejsce do pracy wszystkim tym, którzy pragną zajmować się modą odpowiedzialną. Moda potrafi istnieć poza konsumpcjonizmem, a my dzięki niej możemy wymyślać wspólnotę na XXI wiek –podsumowuje.

Sustainable Fashion Design Natalia Hołownia Karolina Sulej

Komentarze

Zaloguj się, aby zostawić komentarz.